Honden hebben een belangrijke plaats in onze samenleving. Ze worden vaak beschouwd als volwaardige leden van het gezin en worden met liefde en respect behandeld. Sommige eigenaren koken voor hen en velen hebben een zeer sterke band met hun viervoeter. Maar sommige critici zeggen dat het houden van huisdieren tegen hun wil ethisch problematisch is. Is dit waar?
In het oude Rome waren slaven onvrije mensen, die leefden onder de heerschappij van een meester. Beschouwd als eigendom, konden zij toch een zekere consideratie genieten. Huishoudelijke slaven konden, zolang ze niet rebelleerden, waarschijnlijk een belangrijke plaats innemen in de familie. Accountants en artsen waren vaak slaven. Mettertijd kregen Romeinse slaven meer wettelijke bescherming, waaronder het recht om hun meesters aan te klagen.
Onze huisdieren zijn ook niet-vrije mensen. Ze zijn beperkt in hun bewegingen en interacties met de buitenwereld, en kunnen vaak alleen naar buiten als het mag. Ze zijn van ons afhankelijk voor voedsel, water, gezondheid en welzijn. Wettelijk gezien zijn ze "eigendom" van hun meesters, die hen kunnen kopen en verkopen en die de macht hebben over leven en dood. In de loop der tijd zijn de rechten van eigenaren beperkt en is er uitgebreide wetgeving tegen dierenmishandeling.
Het is moeilijk voor te stellen hoe onze samenleving eruit zou zien als we zouden besluiten honden dezelfde rechten te geven als mensen: vrijheid, bescherming tegen misbruik, stemrecht, eigendomsrecht, .... Aangezien ze zich niet kunnen uitdrukken zoals wij, hoe kunnen we er dan voor zorgen dat deze rechten daadwerkelijk worden gerespecteerd? En als honden rechten hebben, waarom konijnen dan niet? Is het mogelijk de rechten van konijnen te respecteren en tegelijkertijd de rechten van vossen te respecteren?
De voorouders van honden waren wolven, die efficiënte roofdieren zijn. Honden zijn al duizenden jaren gedomesticeerd en veel hondenrassen zijn specifiek geselecteerd op hun uiterlijk en persoonlijkheid, in plaats van op hun vermogen om in het wild te overleven. Ze zijn erg afhankelijk geworden van de mens.
Natuurlijk zijn er voorbeelden van overlevende verwilderde honden, zoals zwerfhonden, die zich voeden met afval en onderdak vinden in verlaten gebouwen. Er zijn ook de dingo's, de wilde honden in Australië. Men denkt dat ze ongeveer 4.000 jaar geleden op dit continent zijn aangekomen in gezelschap van mensen en zijn teruggekeerd naar het wild.
Het is waarschijnlijk dat bij afwezigheid van mensen sommige huishonden een succesvolle terugkeer naar het wild zouden maken, maar de overgrote meerderheid van onze honden niet.
De meeste eigenaren van huisdieren verzorgen hun huisdieren met liefde en respect, en doen hun best om ervoor te zorgen dat ze alles hebben wat ze nodig hebben om gelukkig en gezond te zijn. Het is inderdaad waarschijnlijk dat honden goed omgaan met de meeste spanningen van hun situatie, een sterke gehechtheid aan hun baasjes ontwikkelen en ongelukkig zouden zijn om van hen gescheiden te worden.
In de praktijk betekent een eerlijke behandeling van onze honden dat wij de verantwoordelijkheid op ons nemen om ervoor te zorgen dat zij aan hun basisbehoeften kunnen voldoen: socialiseren met andere honden, loslopen wanneer dat mogelijk is, de buitenwereld verkennen, een gezonde, evenwichtige en gevarieerde voeding krijgen en liefde en genegenheid ontvangen. Als we ons bewust zijn van hun behoeften en verlangens, kunnen we onze huisdieren een gelukkig en bevredigend leven geven, en in ruil daarvoor genieten van hun kostbare gezelschap.